Nép mình vào núi, từ xưa đến nay làng thêu Văn Lâm luôn được coi là cái nôi của nghề thêu nước ta. Người dân khắp nơi trên thế giới đến đây tham quan vì những giá trị lịch sử, văn hóa phong phú mà sản phẩm thêu ren truyền thống mang lại.
Làng thêu được cho là đã có từ thời nhà Trần với khoảng 800 năm lịch sử. Truyền thuyết kể rằng bà Trần Thị Dung – vợ quan Trần Thủ Độ đã cùng các hoàng tộc họ Trần đến làng và dạy cho người dân địa phương cách dệt, thêu. Ngày nay, làng có khoảng 80% người dân biết thêu tay, nhiều doanh nghiệp thêu được thành lập và hơn 700 hộ thêu.
Từ những sợi chỉ mảnh mai hay mảnh vải đủ màu, với đôi bàn tay tài hoa và lòng yêu nghề, các nghệ nhân đã tạo ra rất nhiều sản phẩm có giá trị thẩm mỹ cao, đường nét tinh xảo mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc và đặc trưng của vùng đất Cố đô. Sản phẩm làng nghề đa dạng về cả chủng loại và mẫu mã. Từ tranh thêu trắng, thêu màu nghệ thuật đến các sản phẩm ren rua có kỹ thuật, mỹ thuật cao, không chỉ cung cấp trong nước mà còn xuất khẩu ra các thị trường khó tính như: Nhật Bản, Ý, Hàn Quốc, Thụy Sĩ, Pháp, Đức,…
MỤC LỤC
Đến Làng Văn Lâm bằng cách nào?
Chỉ cách trung tâm thành phố Ninh Bình 7km nên có nhiều cách để bạn đến Văn Lâm. Phổ biến hơn cả là xe khách, xe máy, và tàu hỏa. Nếu đi bằng xe máy, bạn có thể đi theo lộ trình Hà Nội – QL 1A cũ – Ninh Bình. Lưu ý là đi theo hướng Ninh Bình Thanh Hóa, tránh nhầm sang phía Nam Định – Thái Bình.
Nếu đi xe khách, bạn có thể bắt xe từ Hà Nội đến Tam Cốc, sau đó sử dụng xe ôm để đến Văn Lâm từ Tam Cốc.
Ngoài ra, bạn cũng có thể lựa chọn đi tàu hoả từ Hà Nội hoặc Sài Gòn đến Ninh Bình nếu dư dả thời gian. Từ Hà Nội có các tuyến tàu SE1, SE3, SE5, SE7 hoặc SE19. Tại Sài Gòn là tuyến tàu SE8. Sau đó, từ trung tâm Ninh Bình, bạn thuê xe ôm hoặc taxi đến Văn Lâm.
Thời gian tốt nhất để ghé thăm
Mọi người thường kết hợp chuyến đi Làng Văn Lâm với chuyến du lịch Tam Cốc- Bích Động. Do đó thời gian họ tham quan sẽ phụ thuộc vào lịch trình của bản thân. Nhìn chung, làng Văn Lâm là một điểm đến đáng để đến trong cả năm. Tuy nhiên, bạn không nên đến thăm vào mùa mưa như tháng 8 nếu muốn có một chuyến đi tốt đẹp.
Nếu bạn có ý định đến thăm làng Văn Lâm thì thời điểm thích hợp nhất cho bạn là từ đầu tháng 5 đến tháng 6. Trong thời gian đó, thời tiết rất ôn hòa và bạn có thể chụp những bức ảnh tuyệt đẹp về vương quốc thêu ren.
Làm gì ở làng thêu Văn Lâm?
Làng thêu Văn Lâm được thành lập từ thế kỷ 13 và nổi tiếng với các mặt hàng từ thêu ren qua từng năm. Đến cổng làng, bạn có thể nhìn thấy một ngôi chùa cổ kính được xây dựng nhằm thể hiện sự thành kính và biết ơn đối với người đã truyền dạy nghề thêu cho người dân nơi đây.
Khi có dịp ghé thăm Văn Lâm, bạn hãy đi dạo và xem cách nghệ nhân làm ra những tác phẩm thêu thùa bằng bàn tay khéo léo của mình. Bạn có thể mua hoặc chụp ảnh các sản phẩm thêu nổi tiếng không chỉ ở Việt Nam mà còn ở nước ngoài hay đạp xe quanh làng, gặp gỡ người dân địa phương và mua những món quà lưu niệm đặc biệt.
Có một số lựa chọn nhà nghỉ hoặc nhà hàng gần làng thêu Văn Lâm hoặc Tam Cốc – Bích Động. Ngoài ra, bạn có thể tìm hiểu thêm về sự tinh tế trong suốt quá trình thêu ren và khám phá các giá trị văn hóa lịch sử khi lưu trú trong nhà của nghệ nhân. Người dân nơi đây cởi mở, hiếu khách với du khách thập phương. Họ sẽ làm rất nhiều đặc sản và món ăn ngon của Ninh Bình để chào đón bạn.
Đến với làng nghề thêu ren Văn Lâm, bạn sẽ hiểu sâu sắc hơn tâm hồn của con người và vùng quê đậm chất bắc bộ. Ngày nay Văn Lâm đã mở rộng du lịch, sản xuất cũng như phát huy và bảo tồn nét đẹp nguyên sơ và truyền thống độc đáo của quê hương mình.
Một số điểm tham quan gần đó
- Vườn chim Thung Nham
- Tam Cốc Bích Động
- Cố đô Hoa Lư
- Tràng An Bái Đính
- Hang Múa
Các làng nghề truyền thống ở Ninh Bình
Ninh Bình có 75 làng nghề được công nhận là làng nghề thủ công truyền thống. Đây là nguồn tài nguyên du lịch nhân văn vô cùng quý giá, có ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Sản phẩm du lịch làng nghề luôn bao gồm cả giá trị vật thể và phi vật thể, đóng góp lớn cho tài nguyên du lịch của địa phương.
Làng chiếu cói Kim Sơn
Làng nghề chiếu cói Kim Sơn nằm gần nhà thờ Phát Diệm. Cói đã được trồng ở Kim Sơn khoảng hai thế kỷ. Trải qua hàng trăm năm biến biển thành đất liền, người dân Kim Sơn đã tạo ra không gian rộng lớn để trồng cói và lấy nguyên liệu sản xuất chiếu cói.
Chiếu cói Kim Sơn được ghi nhận lâu đời vì bền vững nhờ đặc điểm cói và hoa văn đẹp. Ngày nay, những người thợ Kim Sơn đã tạo ra nhiều sản phẩm làm từ cói như: chiếu, rổ, rá, hộp, đĩa, chén, chén, nón, ví,…
Làng điêu khắc đá Ninh Vân
Làng điêu khắc đá Ninh Vân thuộc thôn Xuân Vũ, xã Ninh Vân, huyện Hoa Lư là một làng điêu khắc đá độc đáo và nổi tiếng đối với du khách trong và ngoài tỉnh. Nghề chạm khắc đá của làng có từ rất lâu đời với nhiều thế hệ và sự kiện lịch sử.
Chính bàn tay của người thợ đã biến tảng đá thô ráp trở thành tác phẩm nghệ thuật hoàn hảo. Sản phẩm đá gồm các hạng mục: tượng, chim muông và các loài, trưng bày hồ bơi, bia đá, chậu hoa, bàn thờ, bình phong, tháp, cầu, cổng, ô cửa, xà …
Làng gốm Bồ Bát
Làng gốm Bồ Bát xưa nay là thôn Bạch Liên, xã Yên Thành, huyện Yên Mô. Gốm Bồ Bát đã có từ hàng nghìn năm và là khởi nguồn của gốm Bát Tràng hiện nay. Theo sử liệu, làng gốm Bồ Bát xưa là làng Bạch Bát – Bồ Xuyên, Thanh Hóa, Ái Châu xưa. Làng đã nổi tiếng cách đây hàng nghìn năm về việc sản xuất các sản phẩm gốm sứ phục vụ xây dựng và sử dụng hàng ngày. Sản phẩm chủ lực là chén, bát, đĩa, lọ hoa, chuông gió, tranh gốm và tượng gốm mỹ nghệ được thiết kế bằng hoa văn thổ cẩm và vẽ bằng men màu.
Làng gốm Gia Thụy
Xã Gia Thụy, huyện Nho Quan nổi tiếng với làng nghề gốm sứ truyền thống đã tồn tại hơn 50 năm. Tuy không quá lâu đời nhưng nét độc đáo của Gốm Gia Thụy nằm ở chỗ gốm được làm bằng đất nâu vàng – một chất liệu chỉ có ở địa phương. Loại đất này có độ kết dính cao, mịn và khả năng chống nhiệt độ. Một số sản phẩm được nhiều người ưa chuộng, đặc biệt là bình rượu với hoa văn và phong cảnh làng quê Việt Nam.
Làng nghề mộc Phúc Lộc
Làng nghề mộc Phúc Lộc thuộc phường Ninh Phong, thành phố Ninh Bình là một làng nghề nổi tiếng chuyên sản xuất đồ gỗ gia dụng và thủ công mỹ nghệ. Làng ra đời từ hàng trăm năm trước và phát triển thông qua việc lưu truyền truyền thống từ thế hệ này sang thế hệ khác.
Trước đây, những người thợ mộc Phúc Lộc đã làm ra những sản phẩm đồ gỗ có hoa văn điêu khắc tinh xảo để lập các công trình nhà thờ họ, đình chùa và nhà sinh hoạt cộng đồng. Làng nghề mộc Phúc Lộc là nơi lưu giữ và bảo tồn những tinh hoa của nghề mộc truyền thống và là sự lựa chọn của khách hàng trong và ngoài tỉnh.
Giữa bao nhiêu thăng trầm của lịch sử, làng thêu Văn Lâm vẫn luôn ở đấy, những nghệ nhân cao tuổi vẫn cần mẫn từng ngày để đưa truyền thống của cha ông đến thế hệ trẻ bằng ngọn lửa nhiệt huyết và niềm tự hào dân tộc. Qua từng đường kim mũi chỉ, dường như ta có thể cảm nhận được trọn vẹn hồn Việt năm nào. Hẹn một ngày đẹp trời chúng mình cùng ghé thăm làng Văn Lâm nhé!
