Du lịch Vườn quốc gia Cúc Phương chắc chắn là một lựa chọn hoàn hảo cho những người đang tìm kiếm một lối thoát ngắn khỏi sự ồn ào và hối hả của Hà Nội để đến với vùng đất hoang dã thực sự. Vì sao?
Vì nơi đây được mệnh danh là lá phổi xanh của miền Bắc, là bảo tàng thiên nhiên rộng lớn, trung tâm bảo tồn động vật cũng như quê hương của dân tộc Mường với nền văn hóa đặc sắc. Bên cạnh đó còn là sự kết nối giữa thời cổ đại và cuộc sống hiện đại, giữa văn hóa, khoa học và du lịch, giữa Việt Nam và thế giới. Đây là địa điểm đáng đến ở Ninh Bình nếu bạn thích khám phá hoặc trekking để xem khu rừng nhiệt đới ấn tượng hay các loài linh trưởng có nguy cơ tuyệt chủng.
Tin liên quan: Giá vé các địa điểm du lịch Ninh Bình cập nhật 2022
MỤC LỤC
Thông tin chung về Vườn quốc gia Cúc Phương
Vị trí
- Địa chỉ tại Ninh Bình: Huyện Nho Quan
- Mở cửa: 6h – 22h
- Giá vé: 50.000 đồng và 60.000 đồng nếu tham quan Trung tâm cứu hộ linh trưởng nguy cấp.
- Điện thoại: 02293848006
- Ngày thành lập: 7 tháng 7 năm 1962.
- Tổng diện tích: 22.200 ha.
Vườn quốc gia Cúc Phương là một phần của tỉnh Ninh Bình, Thanh Hóa, Hòa Bình và cách Hà Nội khoảng 100km. Vườn quốc gia Cúc Phương nằm cách Ninh Bình khoảng 45 km về phía bắc. Trong đó 2/3 thuộc tỉnh Ninh Bình.
Là vườn quốc gia lớn nhất và đầu tiên của cả nước, Cúc Phương bao gồm rừng cây ngàn năm tuổi dày đặc, vườn thực vật, nhiều loài chim, thú, bò sát và bướm sặc sỡ cùng với hai khu bảo tồn động vật rất đáng để khám phá. Là một phòng thí nghiệm khổng lồ do thiên nhiên và con người sử dụng, nhiều nhà khoa học Việt Nam và các nước trên thế giới đã đến để thực hiện những nghiên cứu quan trọng về các loài động thực vật.
Các khu rừng trong vương quốc gia cũng cung cấp nguồn sống cho cộng đồng địa phương. Trước đây, Cúc Phương là nơi sinh sống của người Mường và cho đến ngày nay một số làng nằm rải rác xung quanh khu vực ngoại vi. Người dân địa phương tham gia vào làm du lịch sinh thái cộng đồng và cung cấp dịch vụ lưu trú để thu hút khách du lịch ở lại công viên lâu hơn, đồng thời tạo động lực hỗ trợ các chương trình bảo tồn.
Lịch sử Vườn quốc gia Cúc Phương
Cúc Phương là vườn quốc gia lâu đời nhất Việt Nam khi được Chủ tịch Hồ Chí Minh xác định là Vườn Quốc gia vào năm 1962. Tuy nhiên, trên thực tế mối liên hệ giữa con người với Cúc Phương đã bắt đầu từ rất lâu. Di tích của người tiền sử có niên đại 7.000-12.000 năm đã được tìm thấy trong nhiều hang động trên núi trong công viên.
Năm 1987, 500 hộ gia đình người Mường đã được di dời đến vùng ven của công viên do các vấn đề về sử dụng đất và các chương trình bảo tồn.
Điểm đặc biệt của vườn quốc gia Cúc Phương
Thực vật quý
Vườn quốc gia Cúc Phương bao gồm núi và núi đá chiếm 3/4 diện tích rừng. Đây cũng là một vườn thực vật khổng lồ vì có khoảng 1.983 loài thực vật bậc cao và cây quý, trong đó có 37 loài nằm trong danh sách đỏ các loài bị đe dọa ở Việt Nam.
Bên cạnh đó, có rất nhiều cây với hình dáng kỳ dị, độc đáo và cách sống. Một số cây có nguồn gốc từ mười triệu năm trước. Đặc biệt Vườn quốc gia Cúc Phương là khu rừng nhiệt đới còn giữ được diện tích rừng nguyên sinh đáng kể và lưu giữ được nhiều loại hoa, quả đặc sắc.
Động vật
Vườn quốc gia này không chỉ phong phú về thực vật mà còn rất nổi tiếng với các loài động vật. “Vườn thú” Cúc Phương có hơn 450 loại động vật có xương sống, trong đó có khoảng 89 loại thú, 307 loại chim, 110 loại bò sát, 65 loại cá và 2000 loại côn trùng.
Đặc biệt bạn có thể bắt gặp nhiều đàn bướm bao phủ đông đúc xung quanh công viên. Một thế giới của các loài bướm với màu sắc lấp lánh và huyền ảo tụ tập trong công viên sôi động nhất vào tháng Tư và tháng Năm.
Hang động
Trong vườn quốc gia còn có một số hang động với những cái tên thú vị như: động Vui Xuân (hơi ám chỉ sự náo nhiệt vào mùa xuân), động Tràng Khuyển (trăng khuyết)… Mỗi hang động như một cung điện nguy nga với những nhũ đá đẹp mắt.
Một hang động đặc biệt có tên là “Động Người Xưa” (hang động của người tiền sử) chỉ rộng khoảng 30 mét vuông chứa dấu tích của người tiền sử cách đây 7.500 năm. Các nhà khảo cổ đã tìm thấy 3 ngôi mộ cổ nằm sâu dưới mặt đất 0,40 mét và 1,4 mét và họ khẳng định rằng người nguyên thủy đã sống ở đây ở Ninh Bình, cách xa chúng ta ngày nay khoảng 7000 đến 12.500 năm.
Bảo tàng
Là địa điểm nghiên cứu, tham khảo và bảo quản mẫu vật quan trọng về bảo tồn động thực vật. Bảo tàng Cúc Phương hiện đang lưu giữ 122 mẫu ngâm, 82 mẫu động vật, 2900 mẫu côn trùng các loại, hơn 12.000 mẫu tiêu bản thực vật trong đó có mẫu dương bản Bò sát răng phiến có niên đại 230 – 250 triệu năm trước.
Di chuyển đến Vườn quốc gia Cúc Phương
Bản đồ
Đây là bản đồ từ ga Giáp Bát đến thẳng Vườn quốc gia:
* Xe khách
Vườn quốc gia Cúc Phương cách thủ đô Hà Nội 120 km về phía Tây Nam, cách thành phố Ninh Bình 45 km về phía Tây Bắc. Nếu bạn muốn xuất phát từ Hà Nội, bạn có thể mua vé xe khách tại Bến xe Giáp Bát bề Nho Quan với giá ~150k (giá tăng rồi vì xăng tăng ghê á chứ trước có 90k). Khi đến Nho Quan, bạn cần bắt xe ôm từ đây đến cổng Vườn Quốc gia Cúc Phương. Tổng thời gian của chuyến đi kéo dài khoảng 2,5 – 3 giờ và tùy chọn này không phù hợp cho chuyến đi một ngày vì bạn phải đi theo lịch trình xe.
* Xe cá nhân
Xe cá nhân có thể là xe máy hoặc ô tô tuỳ vào phương tiện bạn có. Đây là lựa chọn giúp bạn linh hoạt từ hành trình trong ngày hoặc dài hơn nếu muốn kết hợp tham quan các địa điểm nổi tiếng khác như Tam Cốc – Bích Động – Tràng An – chùa Bái Đính trong 2 – 3 ngày.
* Tàu hỏa
Nếu đi tàu hỏa, bạn có thể lấy vé tại ga và trực tuyến tại trang chính thức. Đi tàu khá thoải mái, đó là một trải nghiệm thú vị và bạn có thể tham quan một chút trong suốt hành trình. Sau khi đến ga Ninh Bình, bạn cần bắt taxi hoặc xe buýt địa phương đến công viên Cúc Phương.
Thời gian tốt nhất để du lịch Vườn quốc gia Cúc Phương
Nhiệt đới gió mùa xác định khí hậu ở Vườn Quốc gia Cúc Phương với nhiệt độ trung bình hàng năm ~24,7 độ C. Nơi đây thích hợp để bạn khám phá vào hầu hết các thời điểm trong năm, trừ mùa mưa từ tháng 7 đến tháng 9. Vì vào những ngày mưa, đường mòn đi bộ rất trơn và một số điểm phải đóng cửa để đảm bảo an toàn.
Nếu đến Cúc Phương từ tháng 2 đến tháng 4, bạn có cơ hội được chiêm ngưỡng nhiều loại chim quý hiếm như: chim trĩ, cu gáy, khướu cẩm thạch, sặc sỡ bụng trắng. Đặc biệt, rất nhiều bạn trẻ đến khu rừng này vào cuối tháng 4 – đầu tháng 5 để săn những bức ảnh tuyệt đẹp với hàng nghìn con bướm đủ màu sắc, tạo nên khung cảnh lãng mạn chưa từng có, như lạc vào thế giới thần tiên.
Hoạt động giải trí
Đi bộ xuyên rừng nguyên sinh
Ở Vườn Quốc gia Cúc Phương có nhiều tuyến đường đi bộ xuyên rừng với nhiều mức độ khác nhau từ vài tiếng đến 2-3 ngày. Hầu hết các tuyến đường trekking đều có hướng dẫn viên đi kèm và hướng dẫn viên nói tiếng Anh để đảm bảo hành trình và đầy đủ thông tin nhất cho khách du lịch.
Những con đường mòn nổi tiếng sẽ dẫn du khách đến một số cây cổ thụ, hang động và bản Mường. Vườn quốc gia cũng có dịch vụ cho thuê xe đạp leo núi nên đạp xe xuyên rừng thực sự là một trải nghiệm tuyệt vời.
Xem Cây chò ngàn năm
Như cái tên, Cây Chò ngàn năm là quả đại thụ cao 45m, đường kính 5m và có chu vi hơn 20 người lớn ôm mới hết. Từ trung tâm theo một con đường mòn trong rừng già để đến cây chò. các bạn sẽ gặp trên đường dây leo bàm bàm khổng lồ với đường kính gốc 0,5m, chạy dài 1 km vắt ngang rừng và loài thực vật Đa bóp cổ. Thời gian cả đi và về cho tuyến này hết gần 3 tiếng.
Chiêm ngưỡng 7749 loài động vật
Nằm trên 2 dãy núi đá vôi và đặc trưng là rừng nhiệt đới quanh năm, Cúc Phương sở hữu một hệ sinh thái phong phú kỳ thú. Khu rừng cổ đại bao gồm hơn 2234 loài thực vật có mạch và không có mạch, 122 loài bò sát và lưỡng cư, cùng 135 loài động vật có vú, bao gồm cả Báo mây, Voọc quần đùi trắng, Cầy vằn và Gấu đen châu Á. Ngoài ra còn có 336 loài chim quý hiếm, hóa thạch của một loài bò sát biển có niên đại 200 – 230 triệu năm tuổi.
Trở về quá khứ với các dấu tích tiền sử
Như đã nói ở trên, trong VQG Cúc Phương có hệ thống hang động đồ sộ. Động Người Xưa là một di tích cư trú và mộ táng của người tiền sử, là di sản văn hoá độc đáo trong lịch sử phát triển của nhân loại.
Hang Con Moong (theo tiếng địa phương có nghĩa là “hang con thú”) nằm gần sông suối, khu vực có hệ động vật, thực vật phong phú, đa dạng vì vậy đã được chọn làm nơi cư trú lâu dài của người tiền sử. Hang có cấu tạo rất phức tạp, địa tầng văn hoá khá dày và sự đan xen kế tiếp nhau của đất sét, vỏ nhuyễn thể hoà quyện các vệt tro than. Hay hang Mang Chiêng là di tích mộ táng của cư dân thời đại Đá mới có tổ hợp công cụ đá gần với văn hóa Hòa Bình.
Ghé thăm các trung tâm bảo tồn
* Trung tâm du khách: Trung tâm này là điểm dừng chân đầu tiên của hành trình khám phá Vườn quốc gia Cúc Phương, đồng thời là nơi để du khách hoàn thành mọi thủ tục trước khi vào vườn. Tại trung tâm du khách, bạn sẽ được giáo dục về môi trường tự nhiên thông qua các hình ảnh, tài liệu và diễn giải được trưng bày; nâng cao nhận thức đối với thiên nhiên và môi trường.
* Vườn bách thảo: Được thành lập năm 1985, đây là vườn thực vật đầu tiên nằm trong hệ thống vườn quốc gia và khu bảo tồn ở Việt Nam. Là một trong ba vườn thực vật của Việt Nam nằm trong danh sách Vườn thực vật quốc tế, vườn bách thảo Cúc Phương bảo tồn nguồn gen và các loài thực vật quý hiếm, tạo thành một khu bảo tồn bán hoang dã cho các chương trình phóng sinh động vật hoang dã.
* Trung tâm cứu hộ linh trưởng nguy cấp: Được thành lập vào năm 1993 thông qua sự hợp tác giữa Hiệp hội Động vật học Frankfurt và Vườn quốc gia Cúc Phương, trung tâm này là nơi sinh sống của khoảng 180 loài linh trưởng đại diện cho 15 loài, bao gồm Voọc Cát Bà cực kỳ nguy cấp, Voọc quần đùi trắng và Voọc chà vá Chân xám.
* Trung tâm Bảo tồn Rùa: Fauna and Flora International thành lập Trung tâm này vào năm 1998 và chuyển giao quyền quản lý cho Vườn Quốc gia Cúc Phương từ năm 2001. Trung tâm này được coi là đầu tàu cho các chương trình bảo tồn các loài rùa cạn và rùa nước ngọt ở Việt Nam.
Du lịch sinh thái cộng đồng
Như đã nói ở trên, Cúc Phương là địa bàn cư trú của đồng bào Mường từ rất lâu đời. Trong những năm gần đây, chính quyền địa phương khuyến khích người dân tham gia làm du lịch cộng đồng như một cách để tạo thêm thu nhập cũng như mang lại những trải nghiệm chân thực hơn cho du khách.
Bên cạnh cắm trại, du khách có thể chọn nghỉ qua đêm trong những ngôi nhà sàn truyền thống, nấu nướng và ăn uống với người dân địa phương, đi bè tre hoặc chèo thuyền kayak ở suối hoặc hồ gần đó. Các hoạt động này nhằm giúp khách du lịch hiểu thêm về các dân tộc thiểu số của Việt Nam. Ngoài ra, vào ban đêm, du khách sẽ được thưởng thức những điệu múa, điệu múa truyền thống do các chàng trai, cô gái Mường sinh sống xung quanh vườn quốc gia biểu diễn.
Ngắm đom đóm
Vào mùa hè từ tháng 4-8 là thời tiết đẹp, có nắng, ít mưa bão là thích hợp để quan sát côn trùng. Góc rừng xóm Bống, cách cổng vườn 20 km, là điểm để ngắm và chụp ảnh đom đóm.
“Những ngôi sao bay” này khi lập lòe mang đến không gian mê hoặc, như lạc vào một lễ hội ánh sáng hay trong một khu rừng cổ tích. Trong lúc khám phá mùa đom đóm của rừng Cúc Phương, bạn cũng có thể chụp được dải ngân hà vào những ngày trời trong và không có trăng.
Lưu trú
Xem thêm: 10 khu nghỉ dưỡng đẹp ở Ninh Bình yên bình như tranh vẽ
Bên cạnh lựa chọn homestay, bạn cũng có một số lựa chọn khác khi muốn nghỉ qua đêm tại Vườn Quốc gia Cúc Phương. Tuy nhiên, đừng mong đợi các tiêu chuẩn sang trọng vì tất cả các phòng nghỉ ở đây đều được trang bị tiện nghi cơ bản và theo phong cách sinh thái tự nhiên thôi.
Bên trong VQG
Khu cổng vườn
– Bao gồm: 37 phòng (giường đôi / 2 giường đơn), phòng tắm riêng, máy nước nóng, máy lạnh, tivi và wifi. Mức giá dao động từ 350.000 – 1.200.000 VND / phòng / đêm.
– Các dịch vụ khác: hướng dẫn viên, biểu diễn ca nhạc, giặt là, cho thuê xe đạp, cửa hàng lưu niệm & đồ ăn nhanh, nhà hàng.
Khu cổng vườn là địa điểm khởi đầu cho tất cả thông tin về Cúc Phương như hoạt động tham quan, đặt dịch vụ hướng dẫn, xem động vật hoang dã ban đêm, chèo thuyền kayak, thuê xe đạp, chương trình văn nghệ dân tộc,…
Khu Hồ Mạc
– Gồm: 4 phòng đôi máy lạnh, bungalow biệt lập (chỉ có quạt), nhà sàn tập thể (phòng tắm riêng). Mức giá dao động từ 350.000 – 800.000 đồng / phòng / đêm (trừ nhà tập thể).
– Dịch vụ: Biểu diễn ca nhạc dân tộc, đốt lửa trại, câu cá, cửa hàng lưu niệm & đồ ăn nhanh, nhà hàng.
Cách cổng vườn 1,5km, hồ Mạc là khu khá yên tĩnh, không khí trong lành với đầy đủ các dịch vụ ăn ngủ nghỉ. Hồ có cả phòng riêng và nhà sàn tập thể, không gian để tổ chức hoạt động lửa trại.
Xóm Bống
– Bao gồm: bungalow biệt lập có phòng tắm riêng, máy nước nóng, máy lạnh; nhà sàn cơ bản (phòng tắm riêng, không có nước nóng). Mức giá dao động từ 170.000 – 500.000 đồng / phòng / ngày.
– Dịch vụ: Nhà hàng, quầy lưu niệm và đồ ăn nhẹ.
Xóm Bống cách cổng vườn ~20km, cũng là địa điểm cuối cùng trong tuyến đường xuyên rừng. Trong này cũng có đầy đủ các dịch vụ ăn ngủ lưu trú nhưng không có điện mà chỉ có máy phát được chạy khoảng 4 tiếng mỗi tối.
Gần đó: Khách sạn Cúc Phương
- Địa chỉ: Thôn Đồng Tâm, Cúc Phương, Nho Quan
- Hotline: 0947133733 – 01222248772
– Bao gồm: từng ngôi nhà nhỏ với các phòng khép kín và đầy đủ tiện nghi như điều hoà, nóng lạnh, tivi…Phòng nghỉ đơn giá ~250 000 VND/phòng/ngày
– Các dịch vụ khác: đốt lửa trại, cho thuê xe đạp địa hình, xe máy và mở các tour tham quan rừng Cúc Phương, Bái Đính, Tràng An, Tam Cốc Bích Động…
Vì toàn bộ khu rừng rất rộng nên tham quan checkin sương sương thì được. Còn nếu muốn tham quan sâu hơn, admin khuyên bạn nên đi theo nhóm hoặc một hướng dẫn viên có kinh nghiệm. Chúc bạn có một chuyến du lịch Vườn quốc gia Cúc Phương trọn vẹn nhất khi đến với mảnh đất Ninh Bình.
