Pù Luông theo tiếng Thái là đỉnh cao nhất. Nơi đây có diện tích hơn 17.600 ha và hệ động thực vật phong phú với vẻ đẹp hoang sơ của rừng mưa nhiệt đới. Đây cũng là một trong những điểm “du lịch Tây Bắc” thu hút rất nhiều du khách.
Nghe có vẻ sai sai? Rõ ràng Thanh Hóa là một tỉnh miền Trung mà?
MỤC LỤC
Tóm lại là, Pù Luông ở đâu?
Khu bảo tồn thiên nhiên Pù Luông thuộc huyện Bá Thước và Quan Hóa, Thanh Hóa. Nơi này nối với phần đuôi của Vườn Quốc gia Cúc Phương bằng hai dãy núi đá vôi xám chạy song song. Xen kẽ là những thung lũng lúa.

Phía bắc và đông bắc Phù Luông giáp Mai Châu, Tân Lạc, Lạc Sơn của tỉnh Hòa Bình. Trải dài từ phía Tây đến phía Nam là sông Mã. Nó bắt đầu từ điểm giáp ranh của huyện Quan Hóa đến huyện Mai Châu qua thị trấn Quan Hóa xuống gần thị trấn Cành Nàng (Bá Thước). Thế nên đừng hỏi vì sao Pù Luông lại được gọi là điểm “du lịch Tây Bắc” nữa nhé!
Pù Luông Đặc Biệt Như Thế Nào?
Trước đây, Pù Luông chỉ hấp dẫn một nhóm nhỏ dân du lịch bụi vì là nơi đi lại khó khăn. Nhưng vài năm trở lại đây, Pù Luông nổi tiếng hơn nhờ những bức tranh sơn thủy hữu tình trên mạng xã hội. Khu du lịch Pù Luông Retreat được chia sẻ nhiều hơn trên mạng. Để dễ dàng hơn trong việc khám phá Pù Luông, Du lịch tử tế sẽ chia sẻ một số thông tin cần thiết để các bạn tham khảo.

Rừng nguyên sinh ở khu bảo tồn thiên nhiên Pù Luông là kiểu rừng nhiệt đới thường xanh theo mùa. Năm kiểu phụ rừng chính tồn tại là kết quả của sự đa dạng về độ cao và độ nền: rừng lá rộng đất thấp trên núi đá vôi (60–700 m); rừng lá rộng đất thấp trên đá phiến, sa thạch và sét (60-1.000 m); rừng lá rộng chân núi đá vôi (700–950 m); Rừng lá kim núi đá vôi (700–850 m) và rừng lá rộng núi Bazan (1.000 – 1.650 m). Khu bảo tồn còn có rừng thứ sinh che phủ. Chẳng hạn như tre, cây bụi và đất nông nghiệp.
Du lịch Pù Luông mùa nào đẹp nhất?
Là một vùng cao được bao bọc bởi những cánh rừng nguyên sinh nên khí hậu ở Pù Luông khá dễ chịu ngay cả trong những ngày hè oi bức. Để có một chuyến du lịch thoải mái đến khu bảo tồn thiên nhiên Pù Luông, bạn có thể cân nhắc và sắp xếp vào những thời điểm sau:
Cuối tháng Năm, đầu tháng Sáu là dịp bắt đầu một vụ lúa mới, những thửa ruộng bậc thang sẽ khoác lên mình một lớp áo xanh mướt, vô cùng đẹp mắt.

Tháng 9-10, hai tháng này là thời điểm Pù Luông bước vào mùa lúa chín. Đó là thời điểm tất cả những thửa ruộng bậc thang trên các sườn đồi sẽ chuyển sang màu vàng khiến Pù Luông đẹp hơn.
Giữa mùa hè đi Pù Luông cũng chẳng sao luôn, đừng lo nắng nóng. Vì thuộc vùng núi thấp đá vôi, nhiều rừng rậm nhiệt đới, ít dân cư sinh sống nên không khí và thời tiết ở đây giữa những ngày hè vẫn khá mát mẻ.
Đến Pù Luông Bằng Cách Nào?
Pù Luông cách Hà Nội khoảng 150 km, đi ô tô mất khoảng 4 tiếng rưỡi. Bạn cũng có thể thuê xe đưa đón cá nhân từ Hà Nội với một điểm dừng ở Mai Châu trên đường đi. Không có xe khách trực tiếp từ Hà Nội nhưng có xe đến Mai Châu từ bến xe Mỹ Đình, bạn có thể bắt taxi từ Mai Châu đến Pù Luông.
Không có tuyến xe nào trực tiếp đến Pù Luông. Nếu muốn đi xe khách, bạn sẽ phải sử dụng kết hợp nhiều chuyến khác nhau. Thuận tiện nhất, bạn có thể sử dụng dịch vụ trung chuyển tour du lịch Việt Nam riêng (xe máy, ô tô) xuất phát từ Hà Nội. Một lựa chọn khác cho những ai yêu thích dịch chuyển là đạp xe từ Mai Châu (có thể thuê xe đạp Mai Châu) để khám phá Pù Luông và nghỉ lại đây 1 đêm.
Du lịch Pù Luông ở đâu?
Loại hình lưu trú phổ biến nhất là homestay do người dân địa phương cung cấp (Dân tộc thiểu số Thái & Mường). Bạn sẽ được trải nghiệm cuộc sống của người dân địa phương, ăn uống và thưởng thức những món ăn đặc sản do người dân nơi đây chế biến.
Một số địa chỉ lưu trú uy tín ở Pù Luông:
Khu nghỉ dưỡng Pù Luông Retreat
- Địa chỉ: Thành Lâm, Bá Thước, Thanh Hoá
- Điện thoại: 024 3823 9988

Pu Luong Eco Garden
- Địa chỉ: làng Bảng, Bá Thước, Thanh Hoá
- Điện thoại: 098 712 91 29
HoanhThắngHomsTay Pu Luông
- Địa chỉ: Thôn Đồn, Bá Thước, Thanh Hoá
- Điện thoại: 096 417 11 24
Pu Luong Green Field Homestay
- Địa chỉ: Bản Đôn, Bá Thước, Thanh Hoá
- Điện thoại: 0389 506 696
Pu Luong Treehouse
- Địa chỉ: Bản Đôn, Bá Thước, Thanh Hoá
- Điện thoại: 096 696 38 51

Pu Luông Ecolodge – Duy Phương Homestay
- Địa chỉ: Bản Hiêu, Cổ Lũng, Bá Thước, Thanh Hoá
- Điện thoại: 0853 328 119
Du lịch Pù Luông có gì hot?
Bản Kho Mường
Có một thung lũng rất hoang sơ và mộc mạc tên là Kho Mường trên đỉnh Pù Luông hùng vĩ. Đây là một trong những bản khó khăn nhất của huyện Bá Thước nhưng có tiềm năng lớn về điều kiện tự nhiên và truyền thống văn hóa để phát triển du lịch cộng đồng. Đây là nơi sinh sống của 60 hộ gia đình người Thái với 230 nhân khẩu. Bản Kho Mường nằm tách biệt với các bản khác trong vùng, cách UBND xã Thanh Sơn khoảng 2km.

Từ trên cao nhìn xuống, Kho Mường hiện lên với vẻ đẹp kiêu sa. Đặc biệt những ngôi nhà sàn nằm sát chân núi trên nương lúa, ngô, sắn. Xung quanh làng là một màu xanh bạt ngàn. Đến với Kho Mường, du khách được ngắm cảnh thiên nhiên, trải nghiệm, tìm hiểu văn hóa, phong tục của đồng bào dân tộc Thái, hòa mình vào cuộc sống dân dã, thưởng thức những món ăn truyền thống của núi rừng như cơm lam, nộm hoa chuối, canh đắng, rượu ngô…
Hang dơi Kho Mường
Hang Kho Mường là một trong những hang động có vẻ đẹp hấp dẫn nhất trong quần thể các hang động được phát hiện tại Khu bảo tồn thiên nhiên Pù Luông. Các thạch nhũ đá vôi hình thành cách đây khoảng 250 triệu năm và kết nối với hệ thống sông ngầm dài khoảng 2,5 km.

Hang cũng là nơi cư trú của nhiều loài dơi. Có 4 loài dơi trú ngụ trong hang động này vào các thời điểm khác nhau trong năm. Vào sâu hơn trong hang, bạn sẽ được tận mắt chiêm ngưỡng những khối đá, nhũ đá có hình thù kỳ lạ. Chẳng hạn như hình người, cây cối, con thú… đủ màu sắc, mờ ảo khác nhau, tất cả đều hiện lên vô cùng sống động và độc đáo.
Bản Đôn

Đừng nhầm với bản Đôn ở Tây Nguyên nhé! Bản Đôn Pù Luông là nơi sinh sống của đồng bào dân tộc Thái với dân số 285 nhân khẩu (80 hộ). Khoảng 2 năm trở lại đây, du khách trong và ngoài nước đến với bản Đôn ngày càng đông bởi không gian yên bình, cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp và được thưởng thức những món ăn đặc sản của người dân bản địa như: măng rừng, vịt cỏ, lợn rừng, gà đồi,… đặc biệt là lòng mến khách của người dân địa phương.
Ba thôn Son- Bá – Mười
Son – Bá – Mười là 3 bản vùng cao của xã Lũng Cao. Cách trung tâm thành phố khoảng 130 km về phía Tây Bắc và được ví như một Sa Pa thu nhỏ do khí hậu ôn hòa quanh năm, nhiệt độ trung bình trong năm từ 18 – 22 độ C. Những năm gần đây mùa đông thỉnh thoảng còn có tuyết rơi nữa.

Son – Bá – Mười nằm trên đỉnh Pha He, dãy núi Pha Chiên, chạy song song với mạch núi Pù Luông – Cúc Phương hùng vĩ. Nơi này thuộc vùng lõi của Khu bảo tồn thiên nhiên Pù Luông và tiếp giáp với Khu bảo tồn thiên nhiên Ngọc Sơn – Ngổ Luông của Hòa Bình.
Đặc biệt, Son Bá Mười nằm khá biệt lập với bên ngoài nên có nhiều nét truyền thống của người Thái cổ, đăck biệt là những ngôi nhà sàn vẫn giữ được dấu ấn truyền thống.
Bản Hiêu
Bản Hiêu là một bản của người Thái nằm bên bờ suối Hiêu. Nó bắt nguồn từ đỉnh Pù Luông. Bản gồm hơn trăm nóc nhà nằm rải rác hai bên bờ suối.

Cả hai con suối từ đầu làng đến cuối làng chỉ chừng cây số. Nhưng có 5 thác, thác nào cũng đẹp. Vì vậy, người dân trong làng gọi chung tất cả các thác là thác Hiêu và thân thương gọi con suối đó với cái tên “suối Hiêu”.
Chợ Phố Đoàn
Phố Đoàn là tên chợ có từ thời Pháp thuộc ở xã Lũng Niệp, huyện Bá Thước, tỉnh Thanh Hóa. Đây là nơi giao thương hàng hóa, gặp gỡ của đồng bào các dân tộc Kinh, Mường, Thái ở các xã quanh vùng với đồng bào các huyện Tân Lạc, Lạc Sơn… tỉnh Hòa Bình.

Điều làm nên sức hấp dẫn đối với du khách khi tham quan chợ chính là văn hóa mua bán hàng hóa bình đẳng. Đôi khi, họ không đánh đổi bằng tiền, chẳng hạn một con gà đổi được hai chục quả trứng với mớ rau mà hai bên đều cảm thấy thoải mái, vui vẻ. Chỉ cần “ưng cái bụng” là mua ngay, ít khi thấy giá, đòi hỏi.
Trekking đỉnh Pù Luông

Có lẽ, chinh phục đỉnh núi cao 1.700m là trải nghiệm thú vị cũng như mạo hiểm nhất khi bạn đi du lịch Pù Luông. Đừng đi theo bản đồ làm gì cho mất công bởi những con đường mòn luôn bị hạn chế trong Google map. Thuê một hướng dẫn viên địa phương sẽ tiết kiệm thời gian và giúp bạn vạch ra lộ trình hoàn hảo.
Tham quan xưởng dệt
Đối với người Thái sinh sống ở Thôn Lặn Ngoài, xã Lũng Niêm nằm trong vùng lõi của Khu Bảo tồn, bất cứ người con gái nào cũng biết dệt và đã trở thành một nét riêng của dân tộc mình.

Những nếp sinh hoạt lâu đời được lưu truyền qua nhiều thế hệ ở Pù Luông. Người Thái đã giữ những thói quen của tổ tiên họ như một phần quan trọng trong văn hóa cộng đồng. Dệt, thêu, đan thúng và đồ đạc bằng tre đều là những kỹ năng chủ chốt của người Thái. Hãy tận dụng cơ hội để tìm hiểu về những truyền thống này với một xưởng thủ công trong thời gian bạn lưu trú. Bạn sẽ không chỉ học được điều gì đó mới mà còn hỗ trợ doanh nghiệp địa phương bảo tồn những truyền thống vượt thời gian này.
Ăn Gì Ở Pù Luông?
Ăn uống ở Pù Luông khá đơn giản, hầu hết các món ăn ngon ở Pù Luông bạn sẽ được thưởng thức ngay tại homestay. Mọi người sẽ chế biến tất cả các món này theo số lượng của nhóm bạn, thịt cá được bày trên mâm lá, có thể ăn với cơm hoặc xôi. Ẩm thực Pù Luông sẽ mang những nét đặc trưng riêng của ẩm thực Thái với các món nướng, đồ, gia vị đậm đà hương vị núi rừng.

Không có gì thú vị hơn thực phẩm được chế biến từ các nguyên liệu được trồng ngay trong khu vực. Pù Luông là quê hương của vô số loại rau quả như bí non, đậu xanh và măng. Với rất nhiều lựa chọn mới thu hoạch, bạn có thể sẽ tìm thấy một vài món yêu thích mới trên bàn. Để có một bữa trưa hoặc bữa tối đậm chất núi rừng, hãy thử món thịt lợn được nuôi tại địa phương và ốc núi nướng chấm nước mắm gừng.
Tổng kết
Thực sự, cho dù đẹp hơn nữa thì Pù Luông vẫn chỉ là cái tên mới được biết đến trong vài năm trở lại đây nên mọi hoạt động và dịch vụ còn rất đơn giản và thô sơ, thậm chí đường đi cũng không phải là quá thuận lợi. Bởi vì nhắc đến du lịch Thanh Hóa, phần lớn chỉ biết đến Sầm Sơn chứ không hề biết đến một “thiên đường giữa đại ngàn” tuyệt đẹp như thế này. Hy vọng những thông tin trên sẽ làm bạn tin, yêu và có điều gì đó thôi thúc để đặt chân tới Pù Luông. Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào, đừng ngại comment nhé.